Fréttir

Sókn og vörn þau sífellt herða,sést það best á nýjum blöðum.Yfirvaldið er að verðaundir Rósu á Stokkahlöðum. Vísur verða til af ýmsu tilefni en þessi varð til árið 1936 og það var Davíð Jónsson hreppstjóri á Kroppi sem orti. Sögupersónurnar voru Sigurður Eggerz sýslumaður og Rósa Einarsdóttir á Stokkahlöðum. Rósa Einarsdóttir fæddist í Gnúpufelli í mars 1882 eða fyrir 135 árum síðan. Hún var dóttir Einars Sigfússonar og Guðríðar Brynjólfsdóttur en Einar var sonur hjónanna í Gnúpufelli. Einar og Guðríður bjuggu í Hrísum 1887-1891. Frá 1891 bjuggu þau á Stokkahlöðum en Einar lést 1926 og Guðríður bjó áfram til 1930 er börn þeirra, Rósa, Aldís og Bjarni tóku við búskapnum.

Hólmfríður Margrét Jónsdóttir fæddist á Akureyri 5. maí 1907. Móðir hennar var ættuð úr Hörgárdalnum og var ekkja með tvö börn á Akureyri. Faðirinn var skipstjóri frá Ísafirði. Foreldrar Hólmfríðar gengu ekki í hjónaband og móðirin var ein með börnin sín þrjú um skeið á Akureyri en þau fluttu svo í Mývatnssveit þar sem Hólmfríður ólst upp. Hólmfríður fór í Alþýðuskólann á Laugum í Reykjadal 1925-27 og síðan í Kennaraskólann og lauk þaðan prófi 1929. Hún tók gagnfræðapróf á Akureyri 1930 og stúdentspróf í Reykjavík 1933 en eftir það lá leiðin til Noregs. Hólmfríður las norsku, þýsku og ensku við Oslóarháskóla og varð cand.mag í þremur tungumálum 1948. Á námsárum sínum í Noregi vann hún fyrir sér með kennslu og til þess að auðvelda sér leið að námsstofnunum tók Hólmfríður norskt kennarapróf.

Þann 7. febrúar s.l. voru 140 ár frá því að Erlingur Friðjónsson fæddist en hann var bóndasonur frá Sandi í Aðaldal. Erlingur ólst upp á Sandi en fór svo í Ólafsdalsskóla og lauk þaðan prófi 1903 en átti síðan heimili á Akureyri. Á Akureyri vann hann fyrst við smíðar og daglaunavinnu en frá 1915 var hann forstöðumaður Pöntunarfélags verkamanna og síðan, er upp úr því var stofnað Kaupfélag verkamanna árið 1918, varð hann kaupfélagsstjóri þar. Gegndi hann því starfi til 1959. Erlingur setti sterkan svip á félagslíf á Akureyri. Á yngri árum var hann í Ungmennafélagi Akureyrar og gegndi hann þar formennsku um tíma og var héraðsstjóri ungmennafélaganna í Norðlendingafjórðungi. Hann var um skeið formaður Verkamannafélags Akureyrar, Verkalýðsfélags Akureyrar og forseti Verkalýðssambands Norðurlands. Einnig átti hann sæti í stjórn Alþýðusambands Íslands og Alþýðuflokksins. Formaður Byggingarfélags verkamanna á Akureyri var hann um langan tíma. Hann átti sæti í bæjarstjórn Akureyrar óslitið í 31 ár, frá 1915 til 1946 og var þingmaður Akureyrarkaupstaðar 1927–1931.

Páll Jónsson Árdal fæddist að Helgastöðum í Eyjafirði 1. febrúar 1857 eða fyrir rúmum 160 árum síðan. Páll ólst upp á Helgastöðum og fór síðan í Gagnfræðaskólann á Möðruvöllum og tók þaðan próf 1882. Strax og Páll hafði lokið námi sínu á Möðruvöllum fór hann að fást við kennslu en stundaði um langt skeið jafnframt vegagerð á sumrum. Hann kenndi fyrst austur á Fljótsdalshéraði en frá 1883 til 1926 við Barnaskólann á Akureyri. Páli var mjög eiginlegt að fræða og kryddaði hann gjarnan kennsluna og frásögn með sögum, bæði raunverulegum og þeim sem hann bjó til sjálfur um leið. Mörg stílsefni hans voru sögur, sem hann bjó til jafnóðum og börnin skrifuðu. Flestar væru þær um dýr og voru þær jafnan gerðar með það fyrir augum að vekja ást barnanna til dýranna og samúð með þeim því Páll var mjög mikill dýravinur.

Héraðsskjalasafninu á Akureyri var færð góð gjöf nú í vikunni, en það var borðtölva og skanni til notkunar fyrir gesti safnsins á lestrarsal.  Gefendur voru Nýja kaffibrennslan og Kjarnafæði á Akureyri. Ónefndur hollvinur og dyggur notandi safnsins hafði fundið til þess að svona tæknibúnað vantaði, þar sem þægilegt gæti verið að geta sjálfur skannað þau skjöl sem verið væri að skoða og getað tekið þau þannig með sér. Hann hafði síðan forgöngu um það að áðurnefnd fyrirtæki keyptu þessi tæki og gáfu safninu. Helga Örlygssyni hjá Nýju kaffibrennslunni og Eiði Gunnlaugssyni hjá Kjarnafæði færum við bestu þakkir.

Jakob Tryggvason fæddist að Ytra-Hvarfi í Svarfaðardal 31. janúar 1907. Hann hóf nám í orgelleik við fermingaraldur í heimabyggð en fór seinna til Reykjavíkur og sótti einkatíma og var í Tónlistarskólanum í Reykjavík. Jakob var ráðinn orgelleikari við Akureyrarkirkju 1941 og sinnti því starfi til 1945 er hann fór til framhaldsnáms í London. Þar var Jakob við nám í The Royal Academy of Music til ársins 1948. Frá þeim tíma var hann organleikari við Akureyrarkirkju óslitið til ársins 1986. Jakob var kennari og skólastjóri Tónlistarskóla Akureyrar frá 1950-1974 og stjórnaði Lúðrasveit Akureyrar um tuttugu ára skeið. Hann stjórnaði Lúðrasveit Barnaskóla Akureyrar um árabil og kenndi tónmennt við Oddeyrarskóla.

Jón Davíðsson fæddist 7. janúar 1837 í Kristnesi í Eyjafirði. Foreldrar hans voru Davíð Jónsson og Sigríður Davíðsdóttir, bændur í Kristnesi 1830-40 og Litla-Hamri 1840-75. Jón Davíðsson bjó á Litla-Hamri 1875-79, á Kroppi 1879-89, í Hvassafelli 1889-1900 og í Reykhúsum 1900-02. Jón lést 8. maí 1923 í Reykhúsum.

Senn koma jólin og af því við Íslendingar eigum mikið undir veðrinu er ekki úr vegi að kíkja í veðurspárit. Jólaskrá Jóns Rögnvaldssonar bónda á Leifsstöðum í Kaupvangssveit 1865-1882 hefst á þessum orðum (að nokkur fært til nútímastafsetningar): Lítil búmannaregla eftir daglegri reynslu, saman skrifuð. Á jólanóttina taka menn vara hvursu að viðra muni árið um kring.  Ef hreint veður og klárt, kyrrt og regnlaust er á jólanóttina og á aðfangadagskvöldið þá halda menn verði friðsamt ár og svo þar á móti ef annað viðrar.

Norræni skjaladagurinn er árviss viðburður þar sem skjalasöfnin á Norðurlöndum veita aðgang að heimildum sem þau hafa í sínum fórum. Tekið er fyrir eitt viðfangsefni á ári og að þessu sinni ber það yfirskriftina „Til hnífs og skeiðar“.

Í nóvember mun Héraðsskjalasafnið minnast þess að 100 ár eru frá því að Kristján Einarssonar frá Djúpalæk fæddist.  Í anddyri Amtsbókasafns og Héraðsskjalasafns er sett upp sýningin „Meðal fólksins er vettvangur minn“ sem er tilvitnun í ljóð Kristjáns „Þetta land“.