Fréttir

Snemma árs 2016 hlaut Héraðsskjalasafnið á Akureyri styrk frá Þjóðskjalasafni Íslands til að ljósmynda elstu gjörðabækur sveitarfélaga á starfssvæði sínu.  Að þeirri vinnu lokinni hlaut safnið aftur samskonar styrk á vordögum 2017 til að vinna myndirnar og skrá þær fyrir birtingu á vef. Þar að auki hlaut safnið ásamt Héraðsskjalasafni Þingeyinga og Héraðsskjalasafni Árnesinga styrk til að miðlunar og þróunar á vefviðmóti fyrir skjalavefinn. Tenging inn á skjalavef Héraðsskjalasafnsins á Akureyri er hér efst til hægri á síðunni

Opinber skjalasöfn á Norðurlöndum sameinuðust árið 2001 um að halda árlegan kynningardag, annan laugardag í nóvember. Þriðja hvert ár er sameiginlegt þema en þess á milli hefur hvert land sitt þema. Eitt markmiða norræna skjaladagsins er að efla vitund fólks um að skjalasöfnin séu tryggir vörslustaðir skjala af hvaða tagi sem er. Fundargerðabækur, bréf, myndir og fleiri skjöl af ýmsu tagi eiga erindi á skjalasöfn. Því er fólk hvatt til að hafa samband við næsta héraðsskjalasafn, eða Þjóðskjalasafn, ef það hefur undir höndum skjöl sem það veit ekki hvað gera á við, eða vill koma í örugga vörslu.

Magnús Sigurðsson fæddist að Torfufelli í Eyjafirði í júlí 1847 eða fyrir rúmum 170 árum síðan. Hann  ólst upp í skjóli afa síns og ömmu í Öxnafelli. Þegar Magnús var 18 ára hóf hann smíðanám að Möðruvöllum í Eyjafirði en samhliða smíðanáminu smíðaði hann ýmsa nytjahluti og seldi nágrönnum.  Áður en Magnús lauk smíðanáminu var hann farinn að huga að sjómennsku og útgerð.  Hann réði sig í skipsrúm og lærði sjómannafræði og 1871 keypti hann helming í skútunni Akureyri og við tók sjómennska á eigin skipi. Magnús varð fljólega afhuga sjómennskunni en hugur hans stefndi að búskap. Magnús hóf búskap á stórbýlinu Grund vorið 1874, fyrst í stað á hálfri jörðinni en frá 1887 á henni allri.

Á þessu ári eru 110 ár liðin síðan Guðmundur Benediktsson fæddist.  Guðmundur er jafnan kenndur við Breiðaból á Svalbarðsströnd en þar ólst hann upp og bjó síðan með systkinum sínum til 1962.  Guðmundur fór í bændaskólann á Hvanneyri og útskrifaðist þaðan árið 1929. Sem ungur maður gekk Guðmundur í Ungmennafélagið Æskan og var í stjórn þess í 25 ár.  Hann var lengi fulltrúi Æskunnar á þingum UMSE og oft forseti þeirra þinga. Guðmundur var í stjórn UMSE í 7 ár og var oft fulltrúi á þingum UMFÍ.

Anna fæddist á Akureyri 1897 eða fyrir 120 árum síðan. Foreldrar hennar voru Jónína Pálsdóttir (1878-1947) og Kristinn Jónsson (1876-1921) en þau voru ógift og áttu ekki frekari samleið. Anna fór í fóstur sex mánaða gömul að Æsustaðagerði í Saurbæjarhreppi, til hjónanna Ingibjargar Tómasdóttur (1846-1919) og Sigfúsar Sigfússonar (1846-1919). Sigfús og Ingibjörg eignuðust ekki börn en ólu upp fimm börn og var Anna Kristinsdóttir eitt þeirra. Anna var hjá fósturforeldrum sínum á meðan þau lifðu og fór svo í vinnumennsku á bæjum í Eyjafirði. Eftir það fór hún að Fellsseli í Kinn en þar bjó ekkjumaðurinn Kristján Ingjaldsson, ásamt fimm ára dóttur sinni og tengdamóður.Anna og Kristján gengu í hjónaband í apríl 1930 og bjuggu í Fjallsseli til 1966. Þau eignuðust ekki börn en auk dóttur Kristjáns ólu þau upp dreng.

Sókn og vörn þau sífellt herða,sést það best á nýjum blöðum.Yfirvaldið er að verðaundir Rósu á Stokkahlöðum. Vísur verða til af ýmsu tilefni en þessi varð til árið 1936 og það var Davíð Jónsson hreppstjóri á Kroppi sem orti. Sögupersónurnar voru Sigurður Eggerz sýslumaður og Rósa Einarsdóttir á Stokkahlöðum. Rósa Einarsdóttir fæddist í Gnúpufelli í mars 1882 eða fyrir 135 árum síðan. Hún var dóttir Einars Sigfússonar og Guðríðar Brynjólfsdóttur en Einar var sonur hjónanna í Gnúpufelli. Einar og Guðríður bjuggu í Hrísum 1887-1891. Frá 1891 bjuggu þau á Stokkahlöðum en Einar lést 1926 og Guðríður bjó áfram til 1930 er börn þeirra, Rósa, Aldís og Bjarni tóku við búskapnum.

Hólmfríður Margrét Jónsdóttir fæddist á Akureyri 5. maí 1907. Móðir hennar var ættuð úr Hörgárdalnum og var ekkja með tvö börn á Akureyri. Faðirinn var skipstjóri frá Ísafirði. Foreldrar Hólmfríðar gengu ekki í hjónaband og móðirin var ein með börnin sín þrjú um skeið á Akureyri en þau fluttu svo í Mývatnssveit þar sem Hólmfríður ólst upp. Hólmfríður fór í Alþýðuskólann á Laugum í Reykjadal 1925-27 og síðan í Kennaraskólann og lauk þaðan prófi 1929. Hún tók gagnfræðapróf á Akureyri 1930 og stúdentspróf í Reykjavík 1933 en eftir það lá leiðin til Noregs. Hólmfríður las norsku, þýsku og ensku við Oslóarháskóla og varð cand.mag í þremur tungumálum 1948. Á námsárum sínum í Noregi vann hún fyrir sér með kennslu og til þess að auðvelda sér leið að námsstofnunum tók Hólmfríður norskt kennarapróf.

Þann 7. febrúar s.l. voru 140 ár frá því að Erlingur Friðjónsson fæddist en hann var bóndasonur frá Sandi í Aðaldal. Erlingur ólst upp á Sandi en fór svo í Ólafsdalsskóla og lauk þaðan prófi 1903 en átti síðan heimili á Akureyri. Á Akureyri vann hann fyrst við smíðar og daglaunavinnu en frá 1915 var hann forstöðumaður Pöntunarfélags verkamanna og síðan, er upp úr því var stofnað Kaupfélag verkamanna árið 1918, varð hann kaupfélagsstjóri þar. Gegndi hann því starfi til 1959. Erlingur setti sterkan svip á félagslíf á Akureyri. Á yngri árum var hann í Ungmennafélagi Akureyrar og gegndi hann þar formennsku um tíma og var héraðsstjóri ungmennafélaganna í Norðlendingafjórðungi. Hann var um skeið formaður Verkamannafélags Akureyrar, Verkalýðsfélags Akureyrar og forseti Verkalýðssambands Norðurlands. Einnig átti hann sæti í stjórn Alþýðusambands Íslands og Alþýðuflokksins. Formaður Byggingarfélags verkamanna á Akureyri var hann um langan tíma. Hann átti sæti í bæjarstjórn Akureyrar óslitið í 31 ár, frá 1915 til 1946 og var þingmaður Akureyrarkaupstaðar 1927–1931.

Páll Jónsson Árdal fæddist að Helgastöðum í Eyjafirði 1. febrúar 1857 eða fyrir rúmum 160 árum síðan. Páll ólst upp á Helgastöðum og fór síðan í Gagnfræðaskólann á Möðruvöllum og tók þaðan próf 1882. Strax og Páll hafði lokið námi sínu á Möðruvöllum fór hann að fást við kennslu en stundaði um langt skeið jafnframt vegagerð á sumrum. Hann kenndi fyrst austur á Fljótsdalshéraði en frá 1883 til 1926 við Barnaskólann á Akureyri. Páli var mjög eiginlegt að fræða og kryddaði hann gjarnan kennsluna og frásögn með sögum, bæði raunverulegum og þeim sem hann bjó til sjálfur um leið. Mörg stílsefni hans voru sögur, sem hann bjó til jafnóðum og börnin skrifuðu. Flestar væru þær um dýr og voru þær jafnan gerðar með það fyrir augum að vekja ást barnanna til dýranna og samúð með þeim því Páll var mjög mikill dýravinur.

Héraðsskjalasafninu á Akureyri var færð góð gjöf nú í vikunni, en það var borðtölva og skanni til notkunar fyrir gesti safnsins á lestrarsal.  Gefendur voru Nýja kaffibrennslan og Kjarnafæði á Akureyri. Ónefndur hollvinur og dyggur notandi safnsins hafði fundið til þess að svona tæknibúnað vantaði, þar sem þægilegt gæti verið að geta sjálfur skannað þau skjöl sem verið væri að skoða og getað tekið þau þannig með sér. Hann hafði síðan forgöngu um það að áðurnefnd fyrirtæki keyptu þessi tæki og gáfu safninu. Helga Örlygssyni hjá Nýju kaffibrennslunni og Eiði Gunnlaugssyni hjá Kjarnafæði færum við bestu þakkir.